Egypt's Revolt Met With Wide Support, Censorship
LONDON— From London to Gaza City to Seoul, the world was savoring the spectacular fall of Egypt's Hosni Mubarak, with demonstrators rallying in the thousands Saturday in cities across the world. But other authoritarian regimes weren't celebrating — and some were trying to censor the news.
In China, where the ruling Communist Party ruthlessly stamps out dissent, terse media reports downplayed the large-scale pro-democracy protests in Egypt that forced Mubarak from power and instead emphasized the country's disorder and lawlessness.
In oil-rich Equatorial Guinea, where coup leader Teodoro Obiang has been in power since 1979, state-controlled media was ordered to stop reporting about Egypt altogether, according to African news site afrol.com.
Nearly everywhere else, newspapers congratulated Egypt's revolution, with many headlines carrying the word: "Finally."
The headlines were matched with an outpouring of international support. Human rights group Amnesty International organized dozens of rallies around the world, with events in New York, Chicago, Houston and cities in 15 other countries.
In London's Trafalgar Square, thousands gathered to see scenes from Tahrir Square beamed via video link on to a giant screen. Salil Shetty, Amnesty's secretary general, told the crowd that the rally was both a celebration of Mubarak's departure and a protest against the strongmen still holding sway over the region.
London-born Shariff el-Wardany, 33, whose family is from Cairo, said he was "still numb" that the Egyptian dictator had gone.
"We were told many years ago that we would never see this day," he said. "The elite could go anywhere, do anything, they could commit crimes and nobody could touch them. That's all changed now."
In the Middle East and Africa, politicians and activists were still struggling to find their footing as the shockwaves from Mubarak's resignation spread through the region. In Yemen and Algeria, violence erupted as protesters pressed their demands for democratic reforms. In Uganda and Zimbabwe — two countries ruled by long-serving strongmen — opposition figures invoked Mubarak's downfall as a warning to their current rulers.
In Gaza, a celebratory rally organized by the radical Islamist group Hamas — and the silence maintained by both the Western-backed Palestinian Authority and the Israeli government — spoke to the possible repercussions of Mubarak's ouster for long-delayed peace process.
Hamas has had a tense, often angry relationship with the deposed Egyptian president, who, along with Israel, has kept Hamas-ruled Gaza blockaded for the past four years. If Egypt's Islamist Muslim Brotherhood wins a role in any post-Mubarak government, it could help Hamas shore up its position.
Wider afield, the congratulations kept pouring in.
Australian Foreign Minister Kevin Rudd commended Egyptians on what he called a clear and courageous protest movement.
"My view is that the people of this most ancient civilization truly deserve a most modern of democracies," Rudd told the Australian Broadcasting Corp.
Japan and South Korea issued statements noting Mubarak's resignation, while India — which with Egypt was one of the founding members of the Non-Aligned Movement during the Cold War — said it welcomed Mubarak's decision to step down "in deference to the wishes of the people of Egypt."
In Indonesia and the Philippines, two countries whose own "people power" revolts toppled long-ruling dictators, the praise was more fulsome, although there were words of warning too.
Philippine President Benigno Aquino III, son of the late President Corazon Aquino — the country's democracy icon who was swept to power in a revolt that toppled the late dictator Ferdinand Marcos — welcomed the "relatively peaceful resolution" of the political crisis in Egypt, saying it showed that "aspirations for a more free and fair society are universal."
The country's left-wing alliance Bayan, which fought Marcos and has remained a critic of succeeding regimes, expressed hope that "the great unity and determination of the Egyptian people inspire others worldwide in their fight against tyranny."
"The importance of people power has once again been affirmed," said Bayan secretary general Renato Reyes. "What comes after people power however, is another difficult challenge, as we Filipinos well know."
Indonesians — who chased longtime Washington ally Gen Suharto from power in 1998 — largely echoed the sentiment.
"Congrats Egyptians," Luthfi Assyaukanie, leader of Indonesia's Liberal Islamic Network, wrote on the micro-blogging site Twitter. "I know how you feel today. I had the same feeling 13 years ago.
The ongoing protests that are forcing the beginning of a political transition in Egypt are receiving attention not only in the Arab region and among its strategic western allies like the US, the uprising is also being closely watched by authoritarian regimes such as Burma's and their pro-democracy opponents.
As reports emerged of the sudden and brutal violence unleashed against the peaceful Egyptian demonstrators by thuggish supporters of Mubarak, Suu Kyi responded to a caller from Cairo, who asked her advice as he faced a “very scary moment of transition,” by saying: “It's necessary to keep cool heads and strong hearts and not ever to lose hope and to keep on going.”
For many Burmese activists, watching the events in Egypt unfold brings back vivid recollections of the 1988 uprising, which ended in a bloody government crack-down following a military coup, and the 2007 “Saffron Revolution,” which was also violently suppressed by the ruling regime. In hindsight, members of the Burmese opposition understand that their own failed tactics contributed to their defeat in these uprisings, and so they are analyzing the similarities and disparities between their mass demonstrations and those taking place in Egypt in order to improve their strategy in the future.
The previous mass demonstrations in Burma were similar to the the current protests in Egypt in that the uprising in both countries was a “revolution without leaders” that was led by young people. In Egypt, the uprisings were started by tech-savvy young Egyptians who tapped into widespread discontent and spread word about planned protests through social networking sites such as Facebook and Twitter. In Burma, student-led protests eventually snowballed into a nationwide popular uprising in 1988. And the 2007 Saffron Revolution was led by both brave young Buddhist monks, who walked point in the street protests, and tech-savvy young bloggers, who broke through the military junta’s tight internet controls to post photos and videos of the swelling anti-government protests and the resulting crackdown. As in Egypt, the Burmese uprisings also spawned sympathy protests and solidarity movements across the world.
One of the main differences between the Egyptian and Burmese uprisings relate to the nature of the historically more well-known opposition organizations and personalities. While disparate Egyptian opposition leaders and groups—including the Muslim Brotherhood, Nobel Peace Prize winner Mohamed ElBaradei and former Egyptian Foreign Minister and current Arab League Secretary Genera Amr Moussa—are displaying strength by effectively playing their respective roles and working in concert with a loosely harmonized strategy, Burmese opposition groups are currently divided and weak and in no position to threaten the military and its power structure.
U Gawsita, one of the monks who led the Saffron Revolution, told The Irrawaddy in a recent interview that Burma's leading opposition party, the National League for Democracy, failed to assume its appropriate leadership role in the protest. “When the opposition political forces failed to step in, we ourselves had to call for the forming of an interim government should no dialogue take place between us and the regime. That set off the brutal crackdown,” U Gawsita lamented.
But probably the biggest difference between Egypt and Burma is the role of the military in the midst of a civilian uprising.
By RAPHAEL G SATTER / AP WRITER
|
Monday, February 14, 2011
|
In China, where the ruling Communist Party ruthlessly stamps out dissent, terse media reports downplayed the large-scale pro-democracy protests in Egypt that forced Mubarak from power and instead emphasized the country's disorder and lawlessness.
In oil-rich Equatorial Guinea, where coup leader Teodoro Obiang has been in power since 1979, state-controlled media was ordered to stop reporting about Egypt altogether, according to African news site afrol.com.
Nearly everywhere else, newspapers congratulated Egypt's revolution, with many headlines carrying the word: "Finally."
The headlines were matched with an outpouring of international support. Human rights group Amnesty International organized dozens of rallies around the world, with events in New York, Chicago, Houston and cities in 15 other countries.
In London's Trafalgar Square, thousands gathered to see scenes from Tahrir Square beamed via video link on to a giant screen. Salil Shetty, Amnesty's secretary general, told the crowd that the rally was both a celebration of Mubarak's departure and a protest against the strongmen still holding sway over the region.
London-born Shariff el-Wardany, 33, whose family is from Cairo, said he was "still numb" that the Egyptian dictator had gone.
"We were told many years ago that we would never see this day," he said. "The elite could go anywhere, do anything, they could commit crimes and nobody could touch them. That's all changed now."
In the Middle East and Africa, politicians and activists were still struggling to find their footing as the shockwaves from Mubarak's resignation spread through the region. In Yemen and Algeria, violence erupted as protesters pressed their demands for democratic reforms. In Uganda and Zimbabwe — two countries ruled by long-serving strongmen — opposition figures invoked Mubarak's downfall as a warning to their current rulers.
In Gaza, a celebratory rally organized by the radical Islamist group Hamas — and the silence maintained by both the Western-backed Palestinian Authority and the Israeli government — spoke to the possible repercussions of Mubarak's ouster for long-delayed peace process.
Hamas has had a tense, often angry relationship with the deposed Egyptian president, who, along with Israel, has kept Hamas-ruled Gaza blockaded for the past four years. If Egypt's Islamist Muslim Brotherhood wins a role in any post-Mubarak government, it could help Hamas shore up its position.
Wider afield, the congratulations kept pouring in.
Australian Foreign Minister Kevin Rudd commended Egyptians on what he called a clear and courageous protest movement.
"My view is that the people of this most ancient civilization truly deserve a most modern of democracies," Rudd told the Australian Broadcasting Corp.
Japan and South Korea issued statements noting Mubarak's resignation, while India — which with Egypt was one of the founding members of the Non-Aligned Movement during the Cold War — said it welcomed Mubarak's decision to step down "in deference to the wishes of the people of Egypt."
In Indonesia and the Philippines, two countries whose own "people power" revolts toppled long-ruling dictators, the praise was more fulsome, although there were words of warning too.
Philippine President Benigno Aquino III, son of the late President Corazon Aquino — the country's democracy icon who was swept to power in a revolt that toppled the late dictator Ferdinand Marcos — welcomed the "relatively peaceful resolution" of the political crisis in Egypt, saying it showed that "aspirations for a more free and fair society are universal."
The country's left-wing alliance Bayan, which fought Marcos and has remained a critic of succeeding regimes, expressed hope that "the great unity and determination of the Egyptian people inspire others worldwide in their fight against tyranny."
"The importance of people power has once again been affirmed," said Bayan secretary general Renato Reyes. "What comes after people power however, is another difficult challenge, as we Filipinos well know."
Indonesians — who chased longtime Washington ally Gen Suharto from power in 1998 — largely echoed the sentiment.
"Congrats Egyptians," Luthfi Assyaukanie, leader of Indonesia's Liberal Islamic Network, wrote on the micro-blogging site Twitter. "I know how you feel today. I had the same feeling 13 years ago.
The real struggle has just begun."
In Thailand, which has been rocked by demonstrations aimed at forcing the country's prime minister to step down, protest leader Thida Thavornseth said Egypt's experience had shown "that the power of the people is enormous and triumphant."
"(Still) if you take Thailand as an example, the people seemed to have won several times, but in the end, power was passed on to the new dictators who then again suppressed the people," Thida told The Associated Press.
Associated Press journalists across the world contributed to this report.
အီဂ်စ္ႏွင့္ ျမန္မာ လူထုလႈပ္ရွားမႈ ႏႈိင္းယွဥ္ ေဆြးေႏြးပဲြ က်င္းပ
2011-02-14
အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမွာျဖစ္ေနတဲ့ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးလိုမ်ဳိး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ျဖစ္ေပၚခဲ့တာေၾကာင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာဖို႔ သံုးသပ္ေဆြးေႏြးပဲြတခု အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္တကၠသိုလ္မွာ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ရက္ မေန႔က က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
(Photo: AFP)
အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ၊ ကိုင္႐ိုၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ လမ္းမတခုေပၚတြင္ စီတန္း ရပ္ေနေသာ တင့္ကားမ်ား ပတ္လည္တြင္ ဆႏၵျပ လူအုပ္ကို ဆႏၵျပပြဲမ်ား ၆ ရက္ေျမာက္ ဇန္နဝါရီ ၃၀ ရက္က ေတြ႕ရပံု ျဖစ္ပါသည္။ (Photo: AFP)
ဒီေဆြးေႏြးပဲြမွာ အီဂ်စ္ေတာ္လွန္ေရး စတင္ခဲ့တဲ့ လူငယ္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ဗီဒီယို တယ္လီ ကြန္ဖရင့္ကတဆင့္ တိုက္႐ိုက္ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္တဦး ျဖစ္တဲ့ ၈၈ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကိုေနတင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။
“အခ်က္ ၃ ခ်က္အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆြးေႏြးၾကမယ္၊ ေျပာဆိုၾကမယ္ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၈၈ အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီတုန္းက ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ အဓိက အခန္းက႑က ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ကၽြန္ေတာ္ ေနတင္ျမင့္ရယ္၊ ေနာက္ ကိုမိုးသီးဇြန္ရယ္ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ၂၀၀၇ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သံဃာ့ အေရးအခင္းကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဆရာေတာ္ ဦးပညာေဇာတက ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
“အဲဒီလို ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ တဖက္က အီဂ်စ္မွာ အခုလက္ရွိ လႈပ္ရွားတက္ႂကြသူ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက ေလလႈိင္းကတဆင့္ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၈၈ အေရးအခင္းနဲ႔ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံရဲ့ လူထု အံုႂကြမႈကို ႏိႈင္းယွဥ္ေဖာ္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္၊ ဘယ္လိုေၾကာင့္ အျမန္ဆံုး ေအာင္ျမင္လာခဲ့သလဲ၊ ေနာက္ ဘယ္လိုေၾကာင့္ ၾကန္႔ၾကာသြားသလဲ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတင္းမီဒီယာရဲ့ အခန္းက႑က ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးသလဲ၊ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိသလဲ ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ လူထုအံုႂကြမႈရဲ႕ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္ ေလ့လာ ေျပာဆိုၾကမွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ကိုေနတင္ျမင့္က ဆိုပါတယ္။
လက္ရွိ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမွာ သမတ မူဘာရက္ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္သြားၿပီး ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဦးေဆာင္တဲ့ စစ္ေကာင္စီက ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။
တူနီးရွားႏိုင္ငံက စတင္ခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ေျပာင္းလဲေရး လူထုဆႏၵျပပြဲေတြဟာ အီဂ်စ္၊ ယီမင္၊ အယ္ဂ်ီးရီးယား၊ ေဂ်ာ္ဒန္၊ ဘာရိန္း၊ ဆူဒန္ စတဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းနဲ႔ အာဖရိက ေျမာက္ပိုင္းေဒသေတြကို ကူးစက္ ျပန္႔ပြားသြားခဲ့ပါတယ္။
နယူးေယာက္တကၠသိုလ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး RFA မွ မအင္ၾကင္းႏိုင္က သတင္း စုစည္း တင္ျပထားပါတယ္။
အီဂ်စ္နည္းတူ ျမန္မာျပည္လည္း ေျပာင္းလဲမည္ဟု ဂၽြန္မက္ကိန္း ေမွ်ာ္လင့္
2011-02-14
အီဂ်စ္ႏုိင္ငံမွာ သမတမူဘာရက္ ႏုတ္ထြက္အၿပီး အီဂ်စ္ျပည္သူေတြ လြတ္လပ္ခြင့္ ရသလိုမ်ိဳး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ရလာလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္းက ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
(Photo: AFP)
အီဂ်စ္ ျပည္သူလူထု၏ ၁၈ ရက္ ဆက္တိုက္ အံုႂကြဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံကို ႏွစ္ ၃၀ ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္ အာဏာရွင္ သမတ ေဟာ့စ္နီ မူဘာရက္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁ ရက္ေန႔က ႏုတ္ထြက္သြားၿပီးေနာက္ ကိုင္႐ိုၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ စစ္သည္မ်ား ပူးတြဲ ေအာင္ပြဲခံေနပံု ျဖစ္ပါသည္။ (Photo: AFP)
အာဏာရွင္သမတ မူဘာရက္ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္ ခဲ့ရတဲ့ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးံ အေမရိကန္ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းအၿပီး RFA က ေမးျမန္းရာမွာ မစၥတာ မက္ကိန္းက အဲဒီလို ေျပာၾကားလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ ျပည္သူေတြက ျပလိုက္တဲ့ သတင္းစကားဟာ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အာဏာရွင္ ျမန္မာ ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီလည္း ေရာက္ရွိသြားလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ တူနီးရွား ႏိုင္ငံက စတင္လိုက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုဟာ အီဂ်စ္နဲ႔ တျခား အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံေတြဆီ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနသလို တကမ႓ာလံုးကို ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားမယ္လို႔ ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ အဲဒီကေန ျမန္မာျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခြင့္ မရခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ျပန္လည္ရရွိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း မစၥတာမက္ကိန္းက ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာၾကားရာမွာ မစၥတာမက္ကိန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ဟာ မိမိတို႔ေခတ္မွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ သူရဲေကာင္းတဦး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ႔အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ဖူးၿပီး ေနာက္ထပ္ ဆံုေတြ႕ႏုိင္ဖို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ရီပါဘလီကင္ပါတီ သမတေလာင္း ျဖစ္ခဲ့သူ အရီဇိုးနားျပည္နယ္ အထက္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ မစၥတာမက္ကိန္းဟာ ျမန္မာ့အေရးမွာ ေရွ႕တန္းက ေဆာင္႐ြက္သူ အေမရိကန္ေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္ပါတယ္။
အီဂ်စ္လူထု အံုႂကြမႈကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ စိတ္ဝင္စား
2011-02-02
ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အီဂ်စ္ႏုိင္ငံက အစုိးရဆန္႔က်င္ေရး လူထုအံုႂကြမႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ လြတ္ေျမာက္ေရးကို လုိလားသူအားလံုး အီဂ်စ္ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္ေနပါတယ္ လုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
(Photo: AFP)
အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ၊ ကိုင္႐ိုၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ လမ္းမတခုေပၚတြင္ စီတန္း ရပ္ေနေသာ တင့္ကားမ်ား ပတ္လည္တြင္ ဆႏၵျပ လူအုပ္ကို ဆႏၵျပပြဲမ်ား ၆ ရက္ေျမာက္ ဇန္နဝါရီ ၃၀ ရက္က ေတြ႕ရပံု ျဖစ္ပါသည္။ (Photo: AFP)
BBC သတင္းဌာနရဲ႕ အဂၤလိပ္ပိုင္း အစီအစဥ္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခန္းမွာ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံက လူထုအံုႂကြမႈဟာ သူ႔အတြက္ ေတာ္ေတာ့္ကို စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္တယ္ ၊ အီဂ်စ္ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ေခါင္းေအးေအးနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီး ခုိင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ၾကဖို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တုိက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ေသာတရွင္တဦးရဲ့ ေမးခြန္းကို ေျဖၾကားရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အီဂ်စ္ႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပ်က္ ေနတာမ်ဳိးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းလို႔ေတာ့ မေျပာႏုိင္ေၾကာင္း၊ အေျပာင္းအလဲ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္းတခုသာ ျဖစ္ ေၾကာင္း ၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေ႐ြးခ်ယ္စရာ နည္းလမ္းေတြ မကုန္ဆံုးေသးတဲ့အတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
လြတ္လပ္မႈကို လုိလားတဲ့ ကမ႓ာ့ျပည္သူအားလံုး၊ ဒါမွမဟုတ္ လြတ္လပ္မႈအတြက္ တုိ္က္ပြဲဝင္ေနတဲ့ ျပည္သူအားလံုးက အီဂ်စ္ႏို္င္ငံက တုိက္ပြဲဝင္ လူထုဘက္ကေန ရပ္တည္ေနေၾကာင္း၊ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ အာဏာရွင္အစုိးရေတြအေပၚ ႏွစ္ကာလ ၾကာျမင့္လာရင္ စိတ္ကုန္ခမ္းလာတာ ဓမၼတာျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသြားပါတယ္။
What Can We Learn from Egypt?
By YENI
|
Monday, February 7, 2011
|
 |
Yeni is news editor of the Irrawaddy magazine. He can be reached at yeni@irrawaddy.org.
|
Burma’s state-media remains silent on the recent turmoil in Egypt and the Burmese embassy has made no effort to contact or repatriate its nationals who are trapped in the country while many governments—including it's neighbor Thailand—help their citizens return home. However, the Burmese people are eagerly following news of the world’s most interesting and moving current event by watching foreign television networks, listening to foreign radio and reading reports on the Internet.
In a recent live question and answer session on BBC World Service radio, Burmese pro-democracy leader and Noble Peace Prize winner Aung San Suu Kyi threw her support behind the “revolution” taking place in Egypt. “We're all with you,” she said, speaking to the hundreds of thousands of people on the streets in Cairo calling for democratic change and demanding that Egyptian President Hosni Mubarak, who has ruled his country with an iron fist for 30 years, step down.As reports emerged of the sudden and brutal violence unleashed against the peaceful Egyptian demonstrators by thuggish supporters of Mubarak, Suu Kyi responded to a caller from Cairo, who asked her advice as he faced a “very scary moment of transition,” by saying: “It's necessary to keep cool heads and strong hearts and not ever to lose hope and to keep on going.”
For many Burmese activists, watching the events in Egypt unfold brings back vivid recollections of the 1988 uprising, which ended in a bloody government crack-down following a military coup, and the 2007 “Saffron Revolution,” which was also violently suppressed by the ruling regime. In hindsight, members of the Burmese opposition understand that their own failed tactics contributed to their defeat in these uprisings, and so they are analyzing the similarities and disparities between their mass demonstrations and those taking place in Egypt in order to improve their strategy in the future.
The previous mass demonstrations in Burma were similar to the the current protests in Egypt in that the uprising in both countries was a “revolution without leaders” that was led by young people. In Egypt, the uprisings were started by tech-savvy young Egyptians who tapped into widespread discontent and spread word about planned protests through social networking sites such as Facebook and Twitter. In Burma, student-led protests eventually snowballed into a nationwide popular uprising in 1988. And the 2007 Saffron Revolution was led by both brave young Buddhist monks, who walked point in the street protests, and tech-savvy young bloggers, who broke through the military junta’s tight internet controls to post photos and videos of the swelling anti-government protests and the resulting crackdown. As in Egypt, the Burmese uprisings also spawned sympathy protests and solidarity movements across the world.
One of the main differences between the Egyptian and Burmese uprisings relate to the nature of the historically more well-known opposition organizations and personalities. While disparate Egyptian opposition leaders and groups—including the Muslim Brotherhood, Nobel Peace Prize winner Mohamed ElBaradei and former Egyptian Foreign Minister and current Arab League Secretary Genera Amr Moussa—are displaying strength by effectively playing their respective roles and working in concert with a loosely harmonized strategy, Burmese opposition groups are currently divided and weak and in no position to threaten the military and its power structure.
U Gawsita, one of the monks who led the Saffron Revolution, told The Irrawaddy in a recent interview that Burma's leading opposition party, the National League for Democracy, failed to assume its appropriate leadership role in the protest. “When the opposition political forces failed to step in, we ourselves had to call for the forming of an interim government should no dialogue take place between us and the regime. That set off the brutal crackdown,” U Gawsita lamented.
But probably the biggest difference between Egypt and Burma is the role of the military in the midst of a civilian uprising.
Although it took a day of bloody violence before doing so, under heavily diplomatic pressure from Egypt's strategic ally the US, the Egyptian army eventually began protecting demonstrators from attacks by thuggish Mubarak supporters—just the opposite of what the Burmese military, who gunned down protestors, did in similar circumstances. As Time magazine columnist Joe Klein noted in a recent article discussing approaches to a “smarter” US foreign policy with respect to its allies in Muslim world: Strong armies create security, a necessary precursor for democracy.
In Burma, the brutal and ultra-nationalist military leaders have tried to keep themselves isolated from foreign military connections. The one exception is their relationship with China, the Burmese regime's staunch supporter at UN meetings and its major supplier of military hardware. Because it is more concerned with its own business interests and geopolitical strategy, China has done nothing to advance the cause of democracy in Burma.
But then again, neither have Burma's other neighboring countries—India and Thailand. Instead, these two supposedly “democratic” countries have rushed into Burma and cozied up to the regime, using the convenient excuse of “the growing influence of China.” Therefore, by playing off the competing strategic and business interests of its neighbors, the Burmese generals believe they can survive—and possibly even thrive—in power by selling off their rich natural resources, especially gas.
Seeing this taking place, many Western companies who feel they are being left out of a potentially lucrative game are now finding many ways to do business with the junta in spite of economic sanctions imposed by their own governments, while at the same time applying pressure for sanctions to be removed. As Indian economist Amartya Sen recently commented, “The Americans, British, French and Germans keep lecturing Thailand, India and China for not doing the right thing. But they don't do it either. I'm accusing the West of being a hypocrite.”
Much has been made of the fact that Egypt is about to turn the corner and “transition” to a more democratic government. Currently, Burma's ruling junta is boasting that the new parliament that was recently convened for the first time will be a cornerstone of its own transition to “disciplined flourishing democracy.” But the Burmese parliament is not just controlled, but dominated by the military and its proxy political party, the Union Solidarity and Development Party, whose bloc of lawmakers is made up mostly of recently retired soldiers or junta cronies.
So the elections held in November of last year and the resulting “civilian” government that is currently being handpicked by Snr-Gen Than Shwe is neither a power-sharing exercise nor an effort to create a political “space” that will lead to much-needed public policy in Burma. As Tin Maung Maung Than, a senior fellow at Singapore's Institute of Southeast Asian Studies, wrote in a recent article:”[It is] a power distribution exercise within the ruling elite.”
However, if the Egypt transition to some form of real democracy is successful, it will be a major source of inspiration to the Burmese people. And peaceful demonstrations in the Arab streets that lead to real democratic change that was previously thought impossible can serve as an oasis in the currently barren desert of Burma's own resistance movement, as it continues its efforts to galvanize its people and break free from the increasingly oppressive and deceptive Burmese regime.
အီဂ်စ္ကေပးေသာ သင္ခန္းစာမ်ား
ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈဆီကို ဦးတည္တဲ့ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ဆႏၵျပပြဲေတြကို အာရပ္ေဒသတြင္းက သာမကဘဲ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုလိုမ်ိဳး အေနာက္ကမၻာျခမ္းက သူ႔ရဲ႕ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အေရးပါတဲ့ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြကပါ အာရံုစိုက္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါတင္မကဘဲ ျမန္မာစစ္အစိုးရလိုမ်ိဳး အာဏာရွင္ အစိုးရေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီလိုလားတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အတိုက္ အခံ ေတြကလည္း ဒီအံုႂကြမႈေတြကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ သတင္းဌာနေတြက အီဂ်စ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ေနတဲ့အျပင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဲ့ဒီႏိုင္ငံမွာရွိေနၾကတဲ့ သူတို႔ႏိုင္ငံသားေတြကို ေနရပ္ရင္းျပန္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီ စီစဥ္ေပး ေပမယ့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ကိုင္ရိုမွာရွိတဲ့ ျမန္မာသံရံုးကေတာ့ ႏိုင္ငံတြင္း ပိတ္မိေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို ဆက္သြယ္တာ ဒါမွမဟုတ္ လည္း ေနရပ္ရင္းျပန္ပို႔တာ ဘာတခုမွ မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ေနေန ျမန္မာျပည္သူေတြကေတာ့ ကမၻာေပၚက စိတ္ဝင္စားစရာအေကာင္းဆံုးနဲ႔ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ အေကာင္းဆံုး လက္ရွိ အီဂ်စ္က အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံျခား ရုပ္သံလိုင္းေတြကိုၾကည့္ရင္း၊ ႏိုင္ငံျခား ေရဒီယိုလိုင္းေတြကို နားေထာင္ရင္း၊ အင္တာနက္ေပၚက သတင္းေတြကို ဖတ္ရင္းနဲ႔ အားတက္သေရာ နားစြင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတာပါ။
မၾကာေသးခင္က တုိက္ရိုက္လႊင့္ထုတ္သြားတဲ့ BBC World Service ေရဒီယို အေမးအေျဖ က႑တခုမွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္း ေဆာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗဲလ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔အေနနဲ႔ အီဂ်စ္“ေတာ္လွန္ေရး”ကို ေထာက္ခံတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါ တယ္။ ႏိုင္ငံကို ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ၾကာ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့တဲ့ သမၼတ ေဟာ္စနီ မူဘာရက္ ႏုတ္ထြက္ေပးဖို႔ နဲ႔ ဒီမို ကေရစီ အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ ကိုင္ရိုၿမိဳ႕ရဲ႕ လမ္းမေတြေပၚမွာ ေတာင္းဆိုဆႏၵျပေနၾကတဲ့ အီဂ်စ္ျပည္သူ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ ကို စကားေျပာရာမွာ “က်မတို႔ ရွင္တို႔နဲ႔အတူ ရွိေနပါတယ္” လို႔ သူက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ရုတ္တရက္ဆိုသလို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကို သမၼတ မူဘာရက္ရဲ႕ သစၥာခံ လူရမ္းကားေတြက အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းတယ္လို႔ သတင္းေတြထြက္လာခ်ိန္မွာ ကိုင္ရိုမွာရွိတဲ့ ဆႏၵျပသူတေယာက္က “သိပ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အကူးအေျပာင္းကာလ” နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတာမို႔ သူဘာဆက္လုပ္သင့္သလဲဆိုတာကို ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ တယ္လီဖုန္းနဲ႔ အႀကံဉာဏ္ေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ေဒၚေအာင္္ဆန္းစုၾကည္က “ေခါင္းေအးေအးထားဖို႔နဲ႔ စိတ္ဓာတ္ ခုိင္ခိုင္ထားဖို႔လိုေၾကာင္း၊ ကိုယ့္ရဲ႕ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မေပ်ာက္ေစဖို႔နဲ႔ ရည္ရြယ္ထားတဲ့အတိုင္း ေရွ႕ဆက္ေလွ်ာက္ဖို႔လိုေၾကာင္း” ျပန္လည္ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့လည္း အီဂ်စ္ အာဏာရွင္ မူဘာရက္ ႏုတ္ထြက္ၿပီးလို႔ စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ထိန္းသိမ္းထားလိုက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ၆ လမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားေနသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ေတာ့ အီဂ်စ္က အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနရတာဟာ သူတို႔ ႀကံဳခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္က ၁၉၈၈ နဲ႔ ၂၀၀၇ အေရးအခင္းေတြကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျပန္ျမင္ေယာင္ေနသလိုပါပဲ။ ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီအေရး ေတာ္ပံုကို စစ္တပ္က ရက္ရက္စက္စက္ ၿဖိဳခြဲၿပီး အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့အျပင္ သံဃာေတာ္ေတြဦးေဆာင္တဲ့၂၀၀၇“ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး” ကိုလည္း လက္ရွိစစ္အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တာပါ။ အေျခအေနကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံၾကတဲ့ ျမန္မာ အတိုက္အခံေတြအေနနဲ႔ နည္းနာပိုင္းေတြမွာ အားနည္းခဲ့လို႔ သူတို႔လႈပ္ရွားမႈေတြကို ႏွိမ္းနင္းခံခဲ့ရမွန္း နားလည္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း လာမယ့္ကာလေတြမွာ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့နည္းနာေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္က လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ အီဂ်စ္က ျဖစ္ရပ္ေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ၿပီး တူတာေတြ မတူတာေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြထဲမွာ လက္ရွိ အီဂ်စ္က ဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ တူတာရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါကဘာလဲဆိုေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွာ ျဖစ္တဲ့ အံုႂကြမႈေတြဟာ “ေခါင္းေဆာင္မဲ့ေတာ္လွန္ေရး” ေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး အဲ့ဒီအံုႂကြမႈေတြကို လူငယ္ေတြက ဦးေဆာင္ၾကတာပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမွာ အံုႂကြမႈေတြကို နည္းပညာနားလည္တဲ့ လူငယ္ေတြက စတင္ခဲ့တာပါ။ သူတို႔က အစိုးရအေပၚ လူထုရဲ႕ မေက်နပ္မႈေတြကို ဖြင့္ခ်ၿပီး လူမႈေရးကြန္ရက္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ Facebook၊ Twitter စတာေတြ ကေနတဆင့္ ဆႏၵျပပြဲေတြအေၾကာင္း ကို သူတို႔ျပည္သူေတြသိေအာင္ စကားပါးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ၁၉၈၈ မွာ ေက်ာင္းသားေတြဦးေဆာင္တဲ့ ဆႏၵျပပြဲေတြကေန တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာေဆာင္တဲ့ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးအျဖစ္ တစ္မုဟုတ္ခ်င္း ႀကီးထြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကိုလည္း ရဲရင့္တဲ့ သံဃာငယ္ေတြနဲ႔ နည္းပညာတတ္ကၽြမ္းတဲ့ လူငယ္ဘေလာ့ဂါေတြကပဲ ဦးေဆာင္ခဲ့တာပါ။ သံဃာေတာ္ေတြက ဆႏၵျပပြဲေတြကို ေရွ႕ဆံုးက ဦးေဆာင္ခ်ီတက္ၾကခ်ိန္မွာ လူငယ္ဘေလာ့ဂါေတြကေတာ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ တင္းက်ပ္တဲ့ အင္တာနက္ ကြန္ရက္ကို ခ်င္းနင္းျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး တစတစအင္အားေကာင္းလာတဲ့ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပပြဲေတြ အျပင္ စစ္အစိုးရက ဆႏၵျပသူေတြကို ႏွိမ္နင္းတာေတြကိုပါ ဓာတ္ပံုေတြ၊ ဗီဒီယိုေတြနဲ႔ ကမၻာကသိေအာင္ တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ တုန္းက အခုအီဂ်စ္ႏိုင္ငံအေရးလိုပဲ ျမန္မာ့အေရးကို ေထာက္ခံတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ဆႏၵျပပြဲေတြ ကမၻာအႏွ႔ံ ျဖစ္ပြားခဲ့ ပါေသးတယ္။
အီဂ်စ္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရးအံုႂကြမႈေတြထဲမွာ အဓိက ျခားနားခ်က္တခုကေတာ့ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ပိုၿပီး ထင္ရွား လူသိမ်ားတဲ့ အတိုက္အခံအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ပါတယ္။ မြတ္စလင္ ညီရင္းအစ္ကိုမ်ား (The Muslim Brotherhood)၊ ႏိုဗဲ လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ မုိဟာမက္ အဲယ္လ္ဘာရာဒီ (Mohamed ElBaradei)၊ အီဂ်စ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေဟာင္းနဲ႔ လက္ရွိ အာရပ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္အတြင္းေရးမႉး ဂ်နီးရာ အမ္ ေမာ့စာ (Genera Amr Moussa) အပါအဝင္ သေဘာထားျခင္းမတူတဲ့ အီဂ်စ္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အဖြဲ႔ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕အခန္းက႑ကို ထိထိေရာက္ေရာက္အသံုးခ်ၿပီး ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ အားေကာင္း ေမာင္းသန္နဲ႔ ပါဝင္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အားလံုး သဟဇာတျဖစ္တဲ့ နည္းနာတခုကို ကိုင္စြဲၿပီး ညီညီညြတ္ညြတ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာ့အတုိက္အခံအင္အားစုေတြဟာ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ အားနည္းေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ သူတို႔မွာ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စစ္အစိုးရရဲ႕ အာဏာကို ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမရွိပါဘူး။
မၾကာေသးခင္က ဧရာဝတီနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတခုမွာ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ အရွင္ ေဃာသိတ က အဓိက အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ၂၀၀၇ ဆႏၵျပပြဲေတြအတြင္းမွာ သင့္ေတာ္တဲ့ဦးေဆာင္မႈမ်ိဳး မေပးႏိုင္ခဲ့ဘူးလို႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ “အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြကလည္းမပါလာ စစ္အစိုးရကလည္း ကိုယ္ေတာ္တို႔နဲ႔ စကားေျပာညိွႏႈိင္းဖို႔မရွိဘူးဆိုေတာ့ ကိုယ္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ပဲ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႔စည္းဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ရတယ္။ အဲ့ဒီလို ေတာင္းဆို လို႔ပဲ ရက္ရက္စက္စက္ အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲမႈေတြ ျဖစ္လာတာေပါ့” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
အီဂ်စ္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရးအံုႂကြမႈေတြထဲမွာ အႀကီးမားဆံုးကြာျခားခ်က္ျဖစ္ႏိုင္တာကေတာ့ ဆႏၵျပပြဲေတြအတြင္း စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြကို တရက္မွာ ေသြးထြက္သံယိုျဖစ္တဲ့အထိ အၾကမ္းဖက္ခဲ့ေပမယ့္ အခ်က္အခ်ာ မဟာမိတ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ သံတမန္ဖိအားေၾကာင့္ အီဂ်စ္တပ္မေတာ္ဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ ဆႏၵျပသူေတြကို
သမၼတ မူဘာရက္ သစၥာခံ လူရမ္းကားေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈကေန စတင္ အကာအကြယ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ မၾကာခင္ကေရးသားခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္ကမၻာက သူ႔ မဟာမိတ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ “ပိုမိုလိမၼာပါးနပ္ေသာ” ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ျခင္းဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးမွာ တိုင္းမ္မဂၢဇင္း ပင္တိုင္ေဆာင္းပါးရွင္ ဂ်ိဳးကလိန္း(Joe Klein) ေထာက္ျပခဲ့သလိုပါပဲ။ အင္အားႀကီး မားတဲ့ တပ္မေတာ္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ ေရွ႕ေျပးနမိတ္ျဖစ္တဲ့ လံုၿခံဳေရးကို ဖန္တီးတယ္တဲ့။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္ဖိအားေတြ ရွိေပမယ့္ ျမန္မာစစ္တပ္က ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကို လမ္းေပၚမွာ ပစ္သတ္ခဲ့တာပါ။
ျမန္မာျပည္က လူမဆန္တဲ့ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ စစ္ေရးအရ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္မႈ မရွိရ ေအာင္ အၿမဲတမ္း ႀကိဳးစားေလ့ရွိပါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ သူတို႔ဆက္ဆံေရးကေတာ့ႁခြင္းခ်က္ပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တရုတ္က ကုလ သမဂၢအစည္းအေဝးေတြမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က အၿမဲတန္း အခိုင္အမာရပ္တည္ၿပီး ျမန္မာျပည္ကို အႀကီးစား စစ္လက္နက္ ခဲယမ္းေတြ အဓိက ေထာက္ပံ့တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တာကိုး။ တရုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ စီးပြားေရး အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ ပထဝီႏိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာေပၚမွာ ပိုၿပီး အေလးထားတာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဘာမွ လုပ္ခဲ့တာမရွိပါဘူး။
တရုတ္ႏိုင္ငံလိုပဲ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အိႏၵိယနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံေတြကလည္း ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ဘာမွ လုပ္ခဲ့တာ မရွိပါဘူး။ မလုပ္တဲ့အျပင္ “ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ” လို႔ ထင္ရတဲ့ ဒီႏွစ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာျပည္ထဲကို အေျပးအလႊား ဝင္ေရာက္လာၿပီး “တစတစ ႀကီးထြားလာေနတဲ့ တရုတ္ၾသဇာအရွိန္အဝါ” ဆိုတာကို လြယ္လြယ္ေလး အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ စစ္အစိုးရနဲ႔ ပိုၿပီးနီးကပ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း စစ္အစိုးရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြက အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ စီးပြားေရးအက်ိဳးစီးပြား အားၿပိဳင္တဲ့ပြဲမွာ ႏိုင္ငံရဲ႕ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ေတြကို ထုတ္ေရာင္းၿပီး ဝင္ကစားျခင္း အားျဖင့္ သူတို႔အေနနဲ႔ လက္ရွိအာဏာကို ဆက္ထိန္းထားႏိုင္တဲ့အျပင္ အခုထက္ေတာင္ ပိုၿပီး ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာလာႏိုင္ေသးတယ္ လို႔ ယံုၾကည္ေနၾကတာေပါ့။
ဒီလို အေျခအေနေတြ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပဲ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားမ်ားရႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ကစားပြဲကေန ဖယ္ထားခံရတယ္လို႔ ယူဆ ေနၾက တဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံက ကုမၸဏီအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အခုဆိုရင္ သူတို႔ အစိုးရေတြက ျမန္မာျပည္အေပၚ စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြ လုပ္ထားေပမယ့္ စစ္အစိုုးရနဲ႔ စီးပြားေရးအတူတြဲလုပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ရွာေဖြေနၾကပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာလည္း စစ္အစိုးရအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို ရုပ္သိမ္းေပးဖို႔ သူ႔တို႔ အစိုးရေတြကို ဖိအားေပး ေနၾကတာပါ။ သူတို႔လုပ္ရပ္ေတြက အိႏၵိယ စီးပြားေရးပညာရွင္ အမာတရာဆင္း (Amartya Sen) မၾကားေသးခင္က မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့သလိုပါပဲ။ သူက “အေမရိကန္၊ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္နဲ႔ ဂ်ာမန္ေတြက ထိုင္း၊ အိႏၵိယနဲ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံေတြကို မွန္ကန္တဲ့အလုပ္ မလုပ္ဘူးဆိုၿပီး အၿမဲတမ္း ပညာေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္လည္း လုပ္တာမဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကို ေၾကာင္သူေတာ္လို႔ စြပ္စြဲလိုက္ခ်င္တယ္” တဲ့။
အီဂ်စ္ႏိုင္ငံဟာ အခ်ိဳးအေကြ႔တခုကို ခ်ိဳးေကြ႔ဖို႔နဲ႔ ပိုၿပီး ဒီမိုကေရစီနည္းက်တဲ့ အစိုးရတရပ္အျဖစ္ မၾကာခင္ “အသြင္ကူးေျပာင္း” ဖို႔ အေတာ္ေလး ခရီးေရာက္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကလည္း မၾကာေသးခင္ကမွ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို “စည္းကမ္းျပည့္ဝ ေသာ ဒီမိုကေရစီ” အသြင္ကူးေျပာင္းေရးရဲ႕ အုတ္ျမစ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေလာေလာဆယ္ ႂကြားဝါေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ ေက်ာ္အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို စစ္တပ္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားယံုသက္သက္မဟုတ္ဘဲ စစ္အစိုးရနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးပါတီ (ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ) ေတြက စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ထားတာပါ။ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ ရဲ႕ လႊတ္ ေတာ္အမတ္မ်ားစုဟာ မၾကားေသးခင္ကမွ တပ္ကေန အနားယူသြားၾကတဲ့ ေဘာင္းဘီခၽြတ္ေတြနဲ႔ စစ္အစိုးရရဲ႕ အေပါင္း အပါေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏိုဝင္ဘာမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊ စိတ္ႀကိဳက္ေရြးထားတဲ့လူေတြနဲ႔ ဖြဲ႔ထားတဲ့ “အရပ္ သား”အစိုးရ ဆိုတာေတြဟာ အာဏာခြဲေဝတဲ့လုပ္ရပ္ မဟုတ္သလို ျမန္မာျပည္မွာ အေတာ္ေလးလိုအပ္ေနတဲ့ လူထုဆိုင္ရာ မူဝါဒ ေတြခ်မွတ္ႏိုင္ေရးကို ဦးတည္ေစမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအရ “လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ေနရာ” ဖန္တီးတဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈတရပ္လည္း မဟုတ္ ပါဘူး။ စကၤာပူႏိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္အာရွေလ့လာေရး အင္စတီက်ဳက ဦးတင္ေမာင္ေမာင္သန္း သူ႔ ေဆာင္းပါမွာ ေရးသားခဲ့ သလိုေျပာရမယ္ ဆိုရင္ ဒါဟာ “အုပ္စိုးသူလူတန္းစားၾကားမွာ အာဏာခြဲေဝတဲ့ လုပ္ရပ္တခု” သာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက ဒီမိုကေရစီအစစ္အမွန္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးဟာ တစံုတရာ ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့မယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီ ေအာင္ျမင္ မႈဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ လႈံ႕ေဆာ္မႈတရပ္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆီကို ဦးတည္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ထင္ခဲ့တဲ့ အာရပ္ လမ္းမေတြေပၚက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပမႈေတြဟာ ျမန္မာျပည္ခုခံေရးလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ကႏၱာရထဲမွာ အိုေအစစ္တခု ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ဖိႏွိပ္လွည့္ျဖားတဲ့ စစ္အစိုးရ လက္ေအာက္ကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ က်ားကုတ္က်ားခဲ ႀကိဳးပမ္းေနၾကဆဲမို႔ပါပဲ။
What Can We Learn from Egypt by Yeni ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆို ေဖာ္ျပသည္။
စစ္အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ သတင္းဌာနေတြက အီဂ်စ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ေနတဲ့အျပင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဲ့ဒီႏိုင္ငံမွာရွိေနၾကတဲ့ သူတို႔ႏိုင္ငံသားေတြကို ေနရပ္ရင္းျပန္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီ စီစဥ္ေပး ေပမယ့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ကိုင္ရိုမွာရွိတဲ့ ျမန္မာသံရံုးကေတာ့ ႏိုင္ငံတြင္း ပိတ္မိေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို ဆက္သြယ္တာ ဒါမွမဟုတ္ လည္း ေနရပ္ရင္းျပန္ပို႔တာ ဘာတခုမွ မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ေနေန ျမန္မာျပည္သူေတြကေတာ့ ကမၻာေပၚက စိတ္ဝင္စားစရာအေကာင္းဆံုးနဲ႔ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ အေကာင္းဆံုး လက္ရွိ အီဂ်စ္က အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံျခား ရုပ္သံလိုင္းေတြကိုၾကည့္ရင္း၊ ႏိုင္ငံျခား ေရဒီယိုလိုင္းေတြကို နားေထာင္ရင္း၊ အင္တာနက္ေပၚက သတင္းေတြကို ဖတ္ရင္းနဲ႔ အားတက္သေရာ နားစြင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတာပါ။
မၾကာေသးခင္က တုိက္ရိုက္လႊင့္ထုတ္သြားတဲ့ BBC World Service ေရဒီယို အေမးအေျဖ က႑တခုမွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္း ေဆာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဗဲလ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔အေနနဲ႔ အီဂ်စ္“ေတာ္လွန္ေရး”ကို ေထာက္ခံတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါ တယ္။ ႏိုင္ငံကို ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ၾကာ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့တဲ့ သမၼတ ေဟာ္စနီ မူဘာရက္ ႏုတ္ထြက္ေပးဖို႔ နဲ႔ ဒီမို ကေရစီ အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ ကိုင္ရိုၿမိဳ႕ရဲ႕ လမ္းမေတြေပၚမွာ ေတာင္းဆိုဆႏၵျပေနၾကတဲ့ အီဂ်စ္ျပည္သူ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ ကို စကားေျပာရာမွာ “က်မတို႔ ရွင္တို႔နဲ႔အတူ ရွိေနပါတယ္” လို႔ သူက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ရုတ္တရက္ဆိုသလို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကို သမၼတ မူဘာရက္ရဲ႕ သစၥာခံ လူရမ္းကားေတြက အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းတယ္လို႔ သတင္းေတြထြက္လာခ်ိန္မွာ ကိုင္ရိုမွာရွိတဲ့ ဆႏၵျပသူတေယာက္က “သိပ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အကူးအေျပာင္းကာလ” နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတာမို႔ သူဘာဆက္လုပ္သင့္သလဲဆိုတာကို ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ တယ္လီဖုန္းနဲ႔ အႀကံဉာဏ္ေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ေဒၚေအာင္္ဆန္းစုၾကည္က “ေခါင္းေအးေအးထားဖို႔နဲ႔ စိတ္ဓာတ္ ခုိင္ခိုင္ထားဖို႔လိုေၾကာင္း၊ ကိုယ့္ရဲ႕ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မေပ်ာက္ေစဖို႔နဲ႔ ရည္ရြယ္ထားတဲ့အတိုင္း ေရွ႕ဆက္ေလွ်ာက္ဖို႔လိုေၾကာင္း” ျပန္လည္ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့လည္း အီဂ်စ္ အာဏာရွင္ မူဘာရက္ ႏုတ္ထြက္ၿပီးလို႔ စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ထိန္းသိမ္းထားလိုက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ၆ လမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားေနသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ေတာ့ အီဂ်စ္က အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနရတာဟာ သူတို႔ ႀကံဳခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္က ၁၉၈၈ နဲ႔ ၂၀၀၇ အေရးအခင္းေတြကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျပန္ျမင္ေယာင္ေနသလိုပါပဲ။ ၁၉၈၈ ဒီမိုကေရစီအေရး ေတာ္ပံုကို စစ္တပ္က ရက္ရက္စက္စက္ ၿဖိဳခြဲၿပီး အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့အျပင္ သံဃာေတာ္ေတြဦးေဆာင္တဲ့၂၀၀၇“ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး” ကိုလည္း လက္ရွိစစ္အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တာပါ။ အေျခအေနကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံၾကတဲ့ ျမန္မာ အတိုက္အခံေတြအေနနဲ႔ နည္းနာပိုင္းေတြမွာ အားနည္းခဲ့လို႔ သူတို႔လႈပ္ရွားမႈေတြကို ႏွိမ္းနင္းခံခဲ့ရမွန္း နားလည္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း လာမယ့္ကာလေတြမွာ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့နည္းနာေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္က လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ အီဂ်စ္က ျဖစ္ရပ္ေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ၿပီး တူတာေတြ မတူတာေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြထဲမွာ လက္ရွိ အီဂ်စ္က ဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ တူတာရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါကဘာလဲဆိုေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွာ ျဖစ္တဲ့ အံုႂကြမႈေတြဟာ “ေခါင္းေဆာင္မဲ့ေတာ္လွန္ေရး” ေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး အဲ့ဒီအံုႂကြမႈေတြကို လူငယ္ေတြက ဦးေဆာင္ၾကတာပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမွာ အံုႂကြမႈေတြကို နည္းပညာနားလည္တဲ့ လူငယ္ေတြက စတင္ခဲ့တာပါ။ သူတို႔က အစိုးရအေပၚ လူထုရဲ႕ မေက်နပ္မႈေတြကို ဖြင့္ခ်ၿပီး လူမႈေရးကြန္ရက္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ Facebook၊ Twitter စတာေတြ ကေနတဆင့္ ဆႏၵျပပြဲေတြအေၾကာင္း ကို သူတို႔ျပည္သူေတြသိေအာင္ စကားပါးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ၁၉၈၈ မွာ ေက်ာင္းသားေတြဦးေဆာင္တဲ့ ဆႏၵျပပြဲေတြကေန တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာေဆာင္တဲ့ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးအျဖစ္ တစ္မုဟုတ္ခ်င္း ႀကီးထြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကိုလည္း ရဲရင့္တဲ့ သံဃာငယ္ေတြနဲ႔ နည္းပညာတတ္ကၽြမ္းတဲ့ လူငယ္ဘေလာ့ဂါေတြကပဲ ဦးေဆာင္ခဲ့တာပါ။ သံဃာေတာ္ေတြက ဆႏၵျပပြဲေတြကို ေရွ႕ဆံုးက ဦးေဆာင္ခ်ီတက္ၾကခ်ိန္မွာ လူငယ္ဘေလာ့ဂါေတြကေတာ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ တင္းက်ပ္တဲ့ အင္တာနက္ ကြန္ရက္ကို ခ်င္းနင္းျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး တစတစအင္အားေကာင္းလာတဲ့ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပပြဲေတြ အျပင္ စစ္အစိုးရက ဆႏၵျပသူေတြကို ႏွိမ္နင္းတာေတြကိုပါ ဓာတ္ပံုေတြ၊ ဗီဒီယိုေတြနဲ႔ ကမၻာကသိေအာင္ တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ တုန္းက အခုအီဂ်စ္ႏိုင္ငံအေရးလိုပဲ ျမန္မာ့အေရးကို ေထာက္ခံတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ဆႏၵျပပြဲေတြ ကမၻာအႏွ႔ံ ျဖစ္ပြားခဲ့ ပါေသးတယ္။
အီဂ်စ္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရးအံုႂကြမႈေတြထဲမွာ အဓိက ျခားနားခ်က္တခုကေတာ့ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ပိုၿပီး ထင္ရွား လူသိမ်ားတဲ့ အတိုက္အခံအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ပါတယ္။ မြတ္စလင္ ညီရင္းအစ္ကိုမ်ား (The Muslim Brotherhood)၊ ႏိုဗဲ လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ မုိဟာမက္ အဲယ္လ္ဘာရာဒီ (Mohamed ElBaradei)၊ အီဂ်စ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေဟာင္းနဲ႔ လက္ရွိ အာရပ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္အတြင္းေရးမႉး ဂ်နီးရာ အမ္ ေမာ့စာ (Genera Amr Moussa) အပါအဝင္ သေဘာထားျခင္းမတူတဲ့ အီဂ်စ္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အဖြဲ႔ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕အခန္းက႑ကို ထိထိေရာက္ေရာက္အသံုးခ်ၿပီး ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ အားေကာင္း ေမာင္းသန္နဲ႔ ပါဝင္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အားလံုး သဟဇာတျဖစ္တဲ့ နည္းနာတခုကို ကိုင္စြဲၿပီး ညီညီညြတ္ညြတ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာ့အတုိက္အခံအင္အားစုေတြဟာ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ အားနည္းေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ သူတို႔မွာ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စစ္အစိုးရရဲ႕ အာဏာကို ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမရွိပါဘူး။
မၾကာေသးခင္က ဧရာဝတီနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတခုမွာ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ အရွင္ ေဃာသိတ က အဓိက အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ၂၀၀၇ ဆႏၵျပပြဲေတြအတြင္းမွာ သင့္ေတာ္တဲ့ဦးေဆာင္မႈမ်ိဳး မေပးႏိုင္ခဲ့ဘူးလို႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ “အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြကလည္းမပါလာ စစ္အစိုးရကလည္း ကိုယ္ေတာ္တို႔နဲ႔ စကားေျပာညိွႏႈိင္းဖို႔မရွိဘူးဆိုေတာ့ ကိုယ္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ပဲ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႔စည္းဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ရတယ္။ အဲ့ဒီလို ေတာင္းဆို လို႔ပဲ ရက္ရက္စက္စက္ အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲမႈေတြ ျဖစ္လာတာေပါ့” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
အီဂ်စ္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရးအံုႂကြမႈေတြထဲမွာ အႀကီးမားဆံုးကြာျခားခ်က္ျဖစ္ႏိုင္တာကေတာ့ ဆႏၵျပပြဲေတြအတြင္း စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြကို တရက္မွာ ေသြးထြက္သံယိုျဖစ္တဲ့အထိ အၾကမ္းဖက္ခဲ့ေပမယ့္ အခ်က္အခ်ာ မဟာမိတ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ သံတမန္ဖိအားေၾကာင့္ အီဂ်စ္တပ္မေတာ္ဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ ဆႏၵျပသူေတြကို
သမၼတ မူဘာရက္ သစၥာခံ လူရမ္းကားေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈကေန စတင္ အကာအကြယ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ မၾကာခင္ကေရးသားခဲ့တဲ့ မြတ္စလင္ကမၻာက သူ႔ မဟာမိတ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ “ပိုမိုလိမၼာပါးနပ္ေသာ” ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ျခင္းဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးမွာ တိုင္းမ္မဂၢဇင္း ပင္တိုင္ေဆာင္းပါးရွင္ ဂ်ိဳးကလိန္း(Joe Klein) ေထာက္ျပခဲ့သလိုပါပဲ။ အင္အားႀကီး မားတဲ့ တပ္မေတာ္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ ေရွ႕ေျပးနမိတ္ျဖစ္တဲ့ လံုၿခံဳေရးကို ဖန္တီးတယ္တဲ့။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္ဖိအားေတြ ရွိေပမယ့္ ျမန္မာစစ္တပ္က ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကို လမ္းေပၚမွာ ပစ္သတ္ခဲ့တာပါ။
ျမန္မာျပည္က လူမဆန္တဲ့ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ စစ္ေရးအရ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္မႈ မရွိရ ေအာင္ အၿမဲတမ္း ႀကိဳးစားေလ့ရွိပါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ သူတို႔ဆက္ဆံေရးကေတာ့ႁခြင္းခ်က္ပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တရုတ္က ကုလ သမဂၢအစည္းအေဝးေတြမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က အၿမဲတန္း အခိုင္အမာရပ္တည္ၿပီး ျမန္မာျပည္ကို အႀကီးစား စစ္လက္နက္ ခဲယမ္းေတြ အဓိက ေထာက္ပံ့တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တာကိုး။ တရုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ စီးပြားေရး အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ ပထဝီႏိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာေပၚမွာ ပိုၿပီး အေလးထားတာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဘာမွ လုပ္ခဲ့တာမရွိပါဘူး။
တရုတ္ႏိုင္ငံလိုပဲ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အိႏၵိယနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံေတြကလည္း ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ဘာမွ လုပ္ခဲ့တာ မရွိပါဘူး။ မလုပ္တဲ့အျပင္ “ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ” လို႔ ထင္ရတဲ့ ဒီႏွစ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာျပည္ထဲကို အေျပးအလႊား ဝင္ေရာက္လာၿပီး “တစတစ ႀကီးထြားလာေနတဲ့ တရုတ္ၾသဇာအရွိန္အဝါ” ဆိုတာကို လြယ္လြယ္ေလး အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ စစ္အစိုးရနဲ႔ ပိုၿပီးနီးကပ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း စစ္အစိုးရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြက အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ စီးပြားေရးအက်ိဳးစီးပြား အားၿပိဳင္တဲ့ပြဲမွာ ႏိုင္ငံရဲ႕ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ေတြကို ထုတ္ေရာင္းၿပီး ဝင္ကစားျခင္း အားျဖင့္ သူတို႔အေနနဲ႔ လက္ရွိအာဏာကို ဆက္ထိန္းထားႏိုင္တဲ့အျပင္ အခုထက္ေတာင္ ပိုၿပီး ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာလာႏိုင္ေသးတယ္ လို႔ ယံုၾကည္ေနၾကတာေပါ့။
ဒီလို အေျခအေနေတြ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပဲ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားမ်ားရႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ကစားပြဲကေန ဖယ္ထားခံရတယ္လို႔ ယူဆ ေနၾက တဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံက ကုမၸဏီအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အခုဆိုရင္ သူတို႔ အစိုးရေတြက ျမန္မာျပည္အေပၚ စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြ လုပ္ထားေပမယ့္ စစ္အစိုုးရနဲ႔ စီးပြားေရးအတူတြဲလုပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ရွာေဖြေနၾကပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာလည္း စစ္အစိုးရအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို ရုပ္သိမ္းေပးဖို႔ သူ႔တို႔ အစိုးရေတြကို ဖိအားေပး ေနၾကတာပါ။ သူတို႔လုပ္ရပ္ေတြက အိႏၵိယ စီးပြားေရးပညာရွင္ အမာတရာဆင္း (Amartya Sen) မၾကားေသးခင္က မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့သလိုပါပဲ။ သူက “အေမရိကန္၊ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္နဲ႔ ဂ်ာမန္ေတြက ထိုင္း၊ အိႏၵိယနဲ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံေတြကို မွန္ကန္တဲ့အလုပ္ မလုပ္ဘူးဆိုၿပီး အၿမဲတမ္း ပညာေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္လည္း လုပ္တာမဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကို ေၾကာင္သူေတာ္လို႔ စြပ္စြဲလိုက္ခ်င္တယ္” တဲ့။
အီဂ်စ္ႏိုင္ငံဟာ အခ်ိဳးအေကြ႔တခုကို ခ်ိဳးေကြ႔ဖို႔နဲ႔ ပိုၿပီး ဒီမိုကေရစီနည္းက်တဲ့ အစိုးရတရပ္အျဖစ္ မၾကာခင္ “အသြင္ကူးေျပာင္း” ဖို႔ အေတာ္ေလး ခရီးေရာက္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကလည္း မၾကာေသးခင္ကမွ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို “စည္းကမ္းျပည့္ဝ ေသာ ဒီမိုကေရစီ” အသြင္ကူးေျပာင္းေရးရဲ႕ အုတ္ျမစ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေလာေလာဆယ္ ႂကြားဝါေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ ေက်ာ္အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို စစ္တပ္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားယံုသက္သက္မဟုတ္ဘဲ စစ္အစိုးရနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးပါတီ (ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ) ေတြက စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ထားတာပါ။ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ ရဲ႕ လႊတ္ ေတာ္အမတ္မ်ားစုဟာ မၾကားေသးခင္ကမွ တပ္ကေန အနားယူသြားၾကတဲ့ ေဘာင္းဘီခၽြတ္ေတြနဲ႔ စစ္အစိုးရရဲ႕ အေပါင္း အပါေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ ႏိုဝင္ဘာမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊ စိတ္ႀကိဳက္ေရြးထားတဲ့လူေတြနဲ႔ ဖြဲ႔ထားတဲ့ “အရပ္ သား”အစိုးရ ဆိုတာေတြဟာ အာဏာခြဲေဝတဲ့လုပ္ရပ္ မဟုတ္သလို ျမန္မာျပည္မွာ အေတာ္ေလးလိုအပ္ေနတဲ့ လူထုဆိုင္ရာ မူဝါဒ ေတြခ်မွတ္ႏိုင္ေရးကို ဦးတည္ေစမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအရ “လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ေနရာ” ဖန္တီးတဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈတရပ္လည္း မဟုတ္ ပါဘူး။ စကၤာပူႏိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္အာရွေလ့လာေရး အင္စတီက်ဳက ဦးတင္ေမာင္ေမာင္သန္း သူ႔ ေဆာင္းပါမွာ ေရးသားခဲ့ သလိုေျပာရမယ္ ဆိုရင္ ဒါဟာ “အုပ္စိုးသူလူတန္းစားၾကားမွာ အာဏာခြဲေဝတဲ့ လုပ္ရပ္တခု” သာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက ဒီမိုကေရစီအစစ္အမွန္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးဟာ တစံုတရာ ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့မယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီ ေအာင္ျမင္ မႈဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ လႈံ႕ေဆာ္မႈတရပ္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆီကို ဦးတည္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ထင္ခဲ့တဲ့ အာရပ္ လမ္းမေတြေပၚက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပမႈေတြဟာ ျမန္မာျပည္ခုခံေရးလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ကႏၱာရထဲမွာ အိုေအစစ္တခု ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ဖိႏွိပ္လွည့္ျဖားတဲ့ စစ္အစိုးရ လက္ေအာက္ကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ က်ားကုတ္က်ားခဲ ႀကိဳးပမ္းေနၾကဆဲမို႔ပါပဲ။
What Can We Learn from Egypt by Yeni ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆို ေဖာ္ျပသည္။
0 comments :
Post a Comment