မလေးရှားမှာ တရားမဝၚ် အလုပ်သမား ဖမ်းနေ

မလေးရှားနိုၚ်ၚံတွၚ် အထောက်အထား မပြည့်စုံသော တရားမဝၚ် နိုၚ်ၚံခြားသား အလုပ်သမားများကို တနိုၚ်ၚံလုံး အတိုၚ်း အတာဖြၚ့် ဖမ်းဆီးအရေးယူမည့် စီမံချက် စတၚ်နေပြီဖြစ်ကြောၚ်း မလေးရှားနိုၚ်ၚံရောက် မြန်မာများထံမှ သိရသည်။

တနိုၚ်လုံး အတိုၚ်းအတာဖြၚ့် စီမံချက်စတၚ်မည့် နေ႔မှာ စက်တၚ်ဘာလ ၁ ရက်နေ႔မှ စတၚ်မည်ဟု မလေးရှားအစိုးရဘက် မှ ကြေညာထားသော်လည်း သြဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ႔ကတည်းက တချို႕မြို႕များတွၚ် ဖမ်းဆီးနေပြီဖြစ်ကြောၚ်း၊ မလေးရှား ဘာသာဖြၚ့် ကြေညာသော ရုပ်မြၚ်သံကြားလိုၚ်း TV 2 မှ သြဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ႔က တရားမဝၚ် လုပ်သားပေါၚ်း ၂၀၀ ကို ဖမ်းဆီးထားပြီးဖြစ်ကြောၚ်း
ကြေညာခဲ့သည်ဟု မလေးရှားနိုၚ်ၚံ ၈၈ မျိုးဆက်နှၚ့် မျိုးဆက်သစ် လူ႔အဖွဲ႕အစည်းမှ နိုၚ်ၚံတကာရေးရာ တာဝန်ခံ ကိုအောၚ်ကြီးက ဧရာဝတီသို႔ ပြောသည်။

“ဒီနေ႔နဲ႔ဆို ၄ ရက်ရှိသွားပြီ။ ပီနန်း၊ ပါတာဝက်ပ် တို႔မှာ ဖမ်းတယ်။ သူတို႔က ဘာမှ အထောက်အထား မပြည့်စုံတဲ့ လူတွေကို ဖမ်းမယ်။ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များရောရာ UNHCR က တာဝန်ရှိသူတွေလည်း ပါမယ်၊ ဒုက္ခသည် ကဒ်တွေပါ ဖမ်းပြီး အတုလား၊ အစစ်လား ဆိုတာ ကြည့်တယ်။ အစစ်ဆိုရၚ် ပြန်လႊတ်ပေးတယ်” ဟု ၎ၚ်းကဆိုသည်။

ဖမ်းပြီးနောက် ရဲစခန်းသို႔ ပို႔လိုက်ပြီးနောက် မှတ်တမ်းတၚ်ကာ တရားမဝၚ်နေထိုၚ်သူများကို ထိန်းသိမ်းသည့် လူဝၚ်မှုကြီး ကြပ်ရေး စခန်းသို႔ ပို႔ကြောၚ်း၊ ထို႔နောက် ဥပဒေအရ ထောၚ်ဒဏ် အပြစ်ပေးကြောၚ်း၊ ပြစ်မှုအလိုက် ထောၚ်ဒဏ် ၃ လမှ ၁ နှစ်အထိ ပြစ်ဒဏ်ပေးကြောၚ်း ၎ၚ်းက ဆက်ပြောသည်။

မလေးရှားနိုၚ်ၚံတွၚ် နိုၚ်ၚံခြားသား အလုပ်သမားများအနေဖြၚ့် နိုၚ်ၚံကူးလက်မှတ်များကို လက်ဝယ်မကိုၚ်ဆောၚ်ရဘဲ လုပ် ၚန်းရှၚ်များမှ သိမ်းယူထားလေ့ရှိသည့်အတွက် တရားဝၚ်နေထိုၚ်သော်လည်း အထောက်အထား မပြည့်စုံမှုကြောၚ့် အဖမ်းခံရသူများကို သက်ဆိုၚ်ရာ လုပ်ၚန်းရှၚ်များထံသို႔ အကြောၚ်းကြားလေ့ရှိကြောၚ်း၊ လုပ်ၚန်းရှၚ်များမှ
မလေးရှားၚွေ ရၚ်းဂစ် ၁ ထောၚ်ဝန်းကျၚ်ဖြၚ့် ရက်သတ္တပတ် တပတ်အတွၚ်း လာရောက်ပြန်ရွေးရကြောၚ်း၊ ထိုစိုက်ထုတ်ထားသော ၚွေများကို အလုပ်သမားများထံမှ ပြန်လည်ဖြတ်တောက်တတ် ကြောၚ်း ကွာလာလမ်ပူမြို႕ရှိ စားသောက်ဆိုၚ်တွၚ် အလုပ်လုပ်နေသူ ကိုအောၚ်မျိုးဝၚ်းက ဧရာဝတီသို႔ ပြောသည်။

ပြန်လည်ရွေးမည့် လုပ်ၚန်းရှၚ်မရှိလျှၚ် အဆိုပါ တရားမဝၚ် အလုပ်သမားများအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီးတရားရုံးတၚ် ထောၚ်ဒဏ် အပြစ်ပေးလေ့ရှိကြောၚ်း၊ သဘောကောၚ်းသော လုပ်ၚန်းရှၚ်တချို႕က ရဲစခန်းမှ ပြန်ရွေးခဲ့ရသော ၚွေကို အလုပ်သမားများထံမှ မဖြတ်ကြောၚ်း ၎ၚ်းက ဆက်ပြောသည်။

“မြန်မာပြည် ပြန်ပို႔ဖို႔ဆိုတာက တရားဝၚ်ထောၚ်ဒဏ် ခံပြီးလို႔ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းတွေ ပြန်ပို႔လိုက်တော့မှ ဖြစ်နိုၚ်တာ။ အဲဒီ စခန်းမှာ သံရုံးက ပြန်မယ့်သူတွေကို စာရၚ်း လာကောက်တယ်။ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်ရေးရာကလည်း ဒုက္ခသည် အမည်ခံ မယ့်သူတွေကို စရၚ်းကောက်ပြီး ဒုက္ခသည် ကဒ်ထုတ်ပေးတယ်။ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းတွေမှာက အပြၚ်ဘက်ကို ဖုန်းဆက်လို႔ရတော့ ပြန်ချၚ်တဲ့သူတွေက သူၚယ်ချၚ်းတွေပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မိသားစုတွေဆီကပဲဖြစ်ဖြစ် လေယာဉ်လက်မှတ်တို႔၊ ပြန်ဖို႔ ကုန်ကျမယ့်စရိတ်ကို ပြန်တောၚ်းပြီး
ပြန်ရတာ” ဟု ကိုအောၚ်ကြီးက ဆိုသည်။

ယခု ဖမ်းဆီးရေး အစီအစဉ်တွၚ် တရားမဝၚ် အလုပ်သမားများ အများဆုံးရှိသည်ဟု သတ်မှတ်ထားသောနေရာများ ဖြစ်သည့် ကွာလာလမ်ပူ ၊ ဆလန်းဂေါ ၊ ပီနန်၊ ဂျိုဟိုး စသည့်နေရာများကို အဓိကထား စစ်ဆေးသွားမည်ဖြစ်ကြောၚ်း၊ တရားမဝၚ် အလုပ်သမားများကို အလုပ်ပေးထားသည့် အလုပ်ရှၚ်များကိုလည်း မလေးရှား လူဝၚ်မှုကြီးကြပ်ရေး ဥပဒေ Migrants Act 2007 အတိုၚ်းအရေးယူသွားမည်ဖြစ်ကြောၚ်း သိရသည်။

ယခၚ် တရားမဝၚ်နေထိုၚ်သူများအတွက် ပြန်လည်မှတ်ပုံတၚ်ရန် ဆောၚ်ရွက်ပေးခဲ့သော စီမံချက်(6P) ဆောၚ်ရွက်စဉ်က မှတ်ပုံတၚ်ထားသော်လည်း တရားဝၚ်လာရောက် ဆောၚ်ရွက်ခြၚ်း မရှိခဲ့သောသူများကို အဓိကထား ဖမ်းဆီးခြၚ်းဖြစ်ပြီး 6P စီမံချက်တွၚ် တရားဝၚ်ဆောၚ်ရွက်ထားသော သူ ၂ သန်းကျော်အတွၚ်းခန်႕မှန်းခြေ ၁.၃ သန်းမှာ စာရွက်စာတမ်း မပြည့်စုံသူများဖြစ်သည်ကို တွေ႕ခဲ့ရကြောၚ်း၊ ထိုသူများထဲမှာ ၅ သိန်းကျော်ကို တရားဝၚ်ပါမစ်များထုတ်ပေးခဲ့ပြီး ကျန်သည့် ၃သိန်း ၃ သောၚ်းကျော်မှာ ယနေ႕ထိ တရားဝၚ်ပါမစ် အတွက်မဆောၚ်ရွက်သေကြောၚ်း မလေးရှား အစိုးရက ကြေညာထားသည်။

မလေးရှားနိုၚ်ၚံတွၚ် တရားမဝၚ်နေထိုၚ် လုပ်ကိုၚ်နေသူ အများစုမှာ အၚ်ဒိုနီးရှားနိုၚ်ၚံသားများဖြစ်ပြီး ဘၚ်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ မြန်မာ၊ ဗီယက်နမ်နှၚ့် နီပေါနိုၚ်ၚံသားများလည်း ရှိကြောၚ်း၊ အဆိုပါ ဖမ်းဆီးရေး စီမံချက်ကို ၃ လအထိ ဆက်တိုက်ပြုလုပ်သွားမည် ဖြစ်ကြောၚ်း ကွာလာလမ်ပူမြို႕၊ ဆွမ်ကိုၚ်းပလို႔စ်ရပ်ကွက်တွၚ် နေထိုၚ်သူ ကပုန်းနာရေး ကူညီမှုအသၚ်းမှ ကိုကောၚ်းထက် က ဧရာဝတီသို႔ ပြောသည်။

“ကျနော်တို႔နေရာမှာ ညဘက်အပြၚ်မထွက်ကြဖို႔ ကျနော်တို႔နဲ႔ သိတဲ့သူတွေကို ပြောထားတယ်။ တပတ်ကို ၂ ခေါက် လောက် လာဖမ်းတယ်။ ကျနော့်ရပ်ကွက်က ၚါးကန်နားမှာ လာဖမ်းတုန်းက ဘၚ်္ဂလားနဲ႔ မြန်မာတွေ ပါသွားတာကိုတွေ႕ရတယ်။ မြန်မာ ၃ ယောက်လောက် ပါသွားတာတွေ႕လိုက်တယ်။ ကျနော်တို႔ဘက်မှာ တရားမဝၚ်မြန်မာတွေက ၃၅ လောက်အထိ ရှိမယ်။ စက်ရုံတရုံမှာ တရားမဝၚ်မြန်မာအလုပ်သမားက အနည်းဆုံး ၃ ယောက်လောက်အထိ ရှိနေတာ” ဟု ၎ၚ်းက ဆိုသည်။

ယခုလို ဖမ်းဆီးမှုများ ပြုလုပ်နေခြၚ်းကို မြန်မာသံရုံးဘက်မှ ကူညီဆောၚ်ရွက်ပေးမှုများကို မတွေ႕ရသေးကြောၚ်း၊ မလေး ရှားနိုၚ်ၚံအတွၚ်း လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခဖြစ်စဉ်အချိန်က ပြန်ချၚ်သူများအတွက် ပြုလုပ်ပေးသော CI လက်မှတ်များကိုလည်း ထုတ်ပေးမှု ရပ်ဆိုၚ်းထားလိုက်ပြီဖြစ်ကြောၚ်း ၎ၚ်းက ဆိုသည်။

သို႔ရာတွၚ် မလေးရှားနိုၚ်ၚံတွၚ် မလေးရှားဥပဒေအရ ကျၚ့်သုံးရသည့်အတွက် သံရုံးအနေဖြၚ့် တရားမဝၚ်နေထိုၚ်သူများကို ကာကွယ်ပေးရန်မှာ ဖြစ်နိုၚ်ချေနည်းပါးကြောၚ်း မလေးရှားနိုၚ်ၚံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို႕ Aman Nilai Enterprise လုပ်ၚန်းမှ ဦးအောၚ်သန်းညွန်႔က ဧရာဝတီသို႔ ပြောသည်။

“ကျနော်တို႔ ဂျိုဟိုးက ၄ ရပ်ကွက်လောက်တော့ ဖမ်းမယ်ကြားတယ်။ ဂျိုဟိုးဂျာယား၊ ပလန်တုံး စတဲ့ တရားမဝၚ် အလုပ် လုပ်နေကြတဲ့သူများတဲ့ ရပ်ကွက်တွေမှာ လုပ်မယ်ကြားတယ်။ ကျနော်တို႔နေတဲ့ ဘက်မှာတော့ တရားဝၚ်နေတဲ့သူများ တော့ အခုထိ ဖမ်းတာမျိုး မတွေ႕ရသေးဘူး” ဟု မလေးရှားနိုၚ်ၚံ၊ ဂျိုဟိုးဘာကူးမြို႕၊ ထီစာချမလမ်းရပ်ကွက်တွၚ်နေထိုၚ်နေသည့် ကိုဇေယျာလၚ်းက ဧရာဝတီသို႔ ပြောသည်။